Pages

Thứ Tư, 30 tháng 3, 2011

Nguồn gốc tên gọi một số địa danh thuộc tỉnh Kiên Giang:

ØPHÚ QUỐC: có hai cách lý giải hoàn toàn khác nhau:
²Có người cho rằng tên gọi Phú Quốc do người Hoa đến đây lập nghiệp đặt cho, có nghĩa là vùng đất giàu có.
Lịch sử:
- Năm 1671, một người Hoa tên Mạc Cửu( Mạc Kính Cửu), quê ở Lôi Châu, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, mang cả gia đình, binh sỹ và một số sỹ phu khoảng 400 người lên thuyền rời khỏi Phúc Kiến. Sau nhiều ngày lênh ,đênh trên biển cả phái đoàn của Mạc Cửu đổ bộ lên vùng đất hoang trong vịnh Thái Lan. Sau khi dò hỏi và biết vùng đất này thuộc ảnh hưởng Chân Lạp, phái đoàn liền tìm đến Oudong xin tỵ nạn, nhưng lúc đó nội bộ Chân Lạp có  loạn, Mạc Cửu gặp Nặc Ông Thu và ở lại hợp tác cho đến năm 1681.
- Năm 1860 Mạc Cửu đã lập rải rác từ vũng Thơm, Trủng Kè, Cần Vọt, Rạch Giá, Cà Mau, Hà Tiên trở thành thương cảng quan trọng, thôn ấp định cư nằm sát mé biển, thuận tiện cho ghe thuyền tới lui, hoặc ở đất cao theo Giang thành, sông cái Lớn, sông Gành Hào, Ông Đốc để canh tác.
- Ông lập ra 7 sòng bạc dọc bờ biển: Mán Khảm( Peam), Long Kỳ( Ream), Cần Bột( Kampot), Hương Út( Kompong Som), Sài Mạt(Cheal meas), Linh Quỳnh( Rạch giá) và Phú Quốc( Koh Trát). Thủ phủ đặt tại Mán Khảm( cảng của người Mán- khmer), sau đổi thành Căn Khẩu ( Căn Kháo hay Căn Cáo), tiếng đồn vang xa, cư dân khắp nơi từ trong vịnh Thái Lan xin vào đây để lập nghiệp, dần dần vùng đất này trở thành một lãnh địa phồn thịnh với tên gọi mới: Căn Khẩu quốc. Đảo Koh Trát cũng đổi tên thành Phú Quốc.
 ²Cũng có người cho rằng Phú Quốc là tên gọi do vua Gia Long đặt trong thời gian ông trốn chạy sự truy đuổi  của quân Tây Sơn đến đây.
Ä Tuy hai cách giải thích về tên gọi Phú Quốc đều có ý nghĩa khác nhau nhưng theo em nghĩ thì cách giải thích thứ nhất có phần hợp lý hơn vì Phú Quốc có nghĩa là một quốc gia giàu có,  tên gọi này khó có thể xuất hiện dưới vương triều của Gia Long vì triều đình không thể chấp nhận việc có một “ nước trong nước”. Đây chỉ có thể là cách gọi của các thương nhân Trung Hoa để chỉ một vùng đất nào đó cũng như  họ đã từng gọi Hà Tiên là “ cảng Khẩu Quốc”.
Một số địa danh khác trên huyên đảo Phú Quốc:
Ø Dương Đông:
Dương Đông là tên gọi xuất hiện khá sớm ở Phú Quốc  ddeedr chỉ thị trấn Dương Đông hiện nay, nhưng trước đó lại có tên “ Dương Cảng” để chỉ nơi ra vào của tàu thuyền tại cửa sông Dương Đông.
Dương Đông theo nghĩa Hán tự có thể hiểu là mặt trời ở phía đông hay là một loài cây dương ở phía đông. Nhưng thật ra đây là tên gọi thuần nôm để chỉ một khu vực có nhiều cây dương. Bởi dương cảng chính là cảng Dương, có nghĩa là cảng nơi có cây dương, chúng ta xác định như thế bởi có tên Dương Tơ, Dương Xanh, Dương Cờ đều chỉ đặc điểm chứ không có ý nghĩa xâu xa.
Ø An Thới:
Tên gọi An Thới có rất sớm, đây là một điểm dừng chân của các tàu thuyền qua lại khu vực này như là một hải cảng, đồng thời cũng là trốn trú chân của không ít hải tặc, chúng ta có thể thấy điều này qua nhiều thương thuyền bị đắm. Có thể tên gọi An Thới xuất hiện do sự mong muốn yên ổn, thái bình của nhân dân, của  thuyền qua lại cũng như chính quyền thời xưa để mở mang vùng cảng thuận lợi này.
Ø Hàm Ninh:
Nơi đây có con gạch mà nhân dân gọi là gạch Hàm. Chữ Hàm có nghĩa là ngậm, dung chứa…Hàm Ninh là một địa điểm thuận lợi cho việc neo đậu tàu thuyền vào mùa biển động, con gạch Hàm lại là nơi cư trú rất tốt. Do là một vùng biển êm, lại gần đất liền nên tôm cá sinh sống khá nhiều, nhất là loài ghẹ, từ đó nhân dân đến đây sinh sống, hình thành làng xóm rất sớm. Hàm Ninh có nghĩa là nơi đung chứa sáng sủa, tốt đẹp. Có thể đây là tên gọi do những người dân có học thức đạt cho, từ đó triều đình cũng chấp nhận.
Ø Cửa cạn:
Đảo Phú Quốc có một con gạch khá lớn và dài bắt nguồn từ dãy núi Hàm Ninh chạy về hướng Tây đổ ra biển, được tiếp nước bởi rất nhiều con suối, do khá lớn nên dân thường gọi là sông. Do lượng phù sa và sóng gió nên cửa thường bị cát lấp cạn đi, từ đó mà thành tên cửa cạn.
Xóm cửa cạn hình thành rất sớm, nhân dân ở đây làm nghề hạ bạc và sản xuất nước mắm. Nhưng đến nay nghề nước mắn đã chuyển về Dương Đông, nơi có vị trí thuận lợi cho việc giao thương.
Hiện nay cửa cạn là tên của một xã thành lập vào năm 1979 của   huyện Phú Quốc.
ØBãi Thơm:
Xã Bãi Thơm mới được thành lập 1890, tách ra từ xã Hàm Ninh.
Thơm là tên một loại dứa. Trái khóm( dứa), thơm và tho có cùng họ với nhau, lá thơm không có gai, trái to hơn khóm. Hiện nay trong đất liền rất ít thơm chỉ có Phú Quốc là còn nhiều. Tên gọi Bãi Thơm có lẽ được xuất phát từ chổ vùng đất này được trồng nhiều thơm.
ØBúng ghe lương:
Búng là một chổ trũng trong sông hoặc biển, nơi đó nước sâu và có vòng xoáy. Như tên gọi, nơi đây là chổ có ghe lương đậu hoặc đã bị chìm thì chưa xác định được. Tương truyền ghe lương là  của nghĩa quân Nguyễn Trung Trực, cũng có thể là của Nguyễn Ánh mà cũng có thể là ghe lương thực dưới thời nhà Nguyễn cung cấp cho nhân  dân trên đảo.
Ø Đá chữ:
Truyền thuyết kể rằng có một nhà sư tu hành đắc đạo từ Trung Hoa, Ấn Độ xa xôi. Có một hôm ông vân du về phương Nam, khi đi ngang qua đảo Phú Quốc, cám cảnh nước non, ông đã dừng lại ngoạn cảnh và ở lại đảo một thời gian. Ông để lại một bài kệ trên vách đá ở một ngọn đồi nhỏ trên vùng An Thới. Người  đi ngoài biển nhìn vào vách đá này vẫn có thể thấy được những dòng chữ khắc trên vách đá, và người dân gọi đó là đá chữ.
Ø Mũi Ông Đội:
Tương truyền rằng vào năm 1782, trên bước đường bôn tẩu của mình, Nguyễn Ánh bị quân Tây Sơn truy đuổi, ngài lên một chiếc thuyền nhỏ tẩu thoát, khi lên thuyền ghe bị vướng không kéo lên được, có một viên đội( Đội Trị) nhảy xuống  nước mò gỡ neo, khi thuyền đi thoát được thì đội này cũng hy sinh. Từ đó Gia Long đặt tên là mũi Ông Đội.
Ø Khóe Tàu Rũ:
Khóe là chỗ hỏm vào do núi chồm ra biển tạo nên. Khóe Tàu Rũ thuộc xã Dương Tơ, Nằm bên bờ biển cách thị trấn Dương Đông độ 10 km. Có người cho rằng ngoài khơi của khóe  có xác một hiếc tàu nằm rũ tại  đó, cũng có người cho rằng đây là nơi có một   người Hoa tên Dũ sinh sống, từ đó người dân gọi thành địa danh. ( Dũ tiếng Tiều có nghĩa là tục trong chữ phong tục, người dân Phú Quốc thường phát âm “R” thành âm “D” nên cũng khó phân biệt tàu Rũ hay tàu Dũ).
Ø Suối Tranh:
Có nhiều cách lý giải khá thú vị về tên gọi của con suối này nhưng hai cách sau đây là tiêu biểu và thú vị nhất:
Có người cho rằng suối chảy len lỏi qua nhiều trảng tranh trên đường đi nên cái tên  của suối có từ đó.
Những người yêu thiên nhiên và vẻ đẹp hoang sơ thì lý giải rằng, suối uống lượng lúc ẩn  lúc hiện trên những ghềnh đá, dưới những tán cây xanh trông như một bức tranh vẽ nên gọi là suối Tranh, nhằm ca ngợi vẽ đẹp của nó.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

 

Sample text

Sample Text

 
Blogger Templates